Kongregacja Oratorium św. Filipa Neri w Gostyniu
To pierwsza wspólnota filipińska powstała na ziemiach polskich.
Erygowana została 9 lipca 1668 r. oraz uroczyście instalowana 4 października 1668 r. za aprobatą Stolicy Apostolskiej, która dnia 21 stycznia 1668 r. wydała bullę aprobacyjną podpisaną przez papieża Klemensa IX.
Jej organizatorem i fundatorem był ks. Stanisław Grudowicz, profesor Akademii Lubrańskiego w Poznaniu i zarazem proboszcz parafii św. Małgorzaty na Śródce (dziś dzielnica Poznania). Wielką rolę w powstaniu świętogórskiej wspólnoty odegrał magnat wielkopolski Adam Konarzewski, który stał się fundatorem i dobrodziejem Oratorium gostyńskiego dając podstawy materialne do urzeczywistnienia się tego niezwykłego dzieła.
Nowo powstała Kongregacja podjęła opiekę duszpasterską nad Sanktuarium Maryjnym na Świętej Górze, które już wówczas było bardzo znane w całej Wielkopolsce. W roku 1675 przystąpiono do budowy nowej świątyni, a następnie i klasztoru, tworząc wspaniały zespół budowli stanowiącej do dziś jeden z najcenniejszych obiektów sztuki baroku w naszej ojczyźnie.
Historia Kongregacji ściśle związana jest z historią Ojczyzny, doskonale ukazuje dni chwały i dni upadków, do których niewątpliwie należy bolesna kasata Kongregacji w wyniku tzw. „ustaw majowych” wydanych przez rząd pruski likwidujący w roku 1876 Kongregację Świętogórską.
Rozproszeni kapłani i bracia wygnani z gostyńskiego klasztoru szukali możliwości zorganizowania na nowo życia oratoryjnego najpierw w Krakowie (gdzie przez okres około roku zawiadywali kościółkiem św. Wojciecha na Starym Rynku), a po nieudanych próbach znaleźli swoje miejsce w Tarnowie, gdzie przystąpili do budowy domu i kościoła filipińskiego oraz sali Oratorium. Za zgodą Biskupa tarnowskiego rozpoczęli działalność duszpasterską, jako kapłani Kongregacji Gostyńskiej z siedzibą w Tarnowie.
Po odzyskaniu niepodległości filipini powrócili w 1919 r. na Świętą Górę, aby ponownie rozpocząć działalność duszpasterską w świętogórskim Sanktuarium. Wielkie zasługi reaktywowania Kongregacji w Gostyniu miał ks. Józef Witek, który przeszedł do historii filipinów gostyńskich, jako postać wyjątkowa i opatrznościowa.
Kongregacja świętogórska do dziś spełnia rolę stróżów najważniejszego Sanktuarium Maryjnego Wielkopolski, a klasztor służy nie tylko jako mieszkanie dla księży i braci, ale od 60 już lat stał się Domem Rekolekcyjnym gromadzącym wiernych z całej Polski a także z zagranicy.
Oprócz opieki nad Sanktuarium i prowadzenia Domu Rekolekcyjnego, kapłani Kongregacji Gostyńskiej:
- służą pomocą duszpasterską prowadząc rekolekcje i misje we wszystkich diecezjach polskich;
- są katechetami w okolicznych szkołach: w Zespole Szkół Zawodowych w Gostyniu; w Zespole Szkół Rolniczych w Grabonogu; w Szkole Podstawowej w Piaskach
- posługują jako spowiednicy i kapelani okolicznym domom sióstr zakonnych
- wspierają okoliczne parafie posługą sakramentalną
- zajmują się duszpasterstwem trzeźwościowym działającym prężnie w klasztorze
- prefekt kleryków Domu Formacyjnego w Poznaniu jest jednocześnie wykładowcą filozofii na Wydziale Teologicznym oraz w jego filiach
- administrują parafią św. Jakuba Apostoła w Błażejewie
Kongregacja świętogórska kultywując tradycje muzyki oratoryjnej działa i na tym polu. Przy klasztorze Funkcjonuje Świętogórska Orkiestra Dęta oraz Świętogórski Chór Palestrina. Wspólnota wspólnie ze Stowarzyszeniem Miłośników Muzyki Świętogórskiej im. Józefa Zeidlera organizuje cykliczne koncerty muzyki oratoryjnej (Festiwal Musica Sacromontana, Zaduszki Jazzowe, Oratorium Kolędowe i Wielkopostne, koncerty w ramach Eko-festynu) oraz promuje twórczość współczesną poprzez cykliczne koncerty poezji śpiewanej w ramach „Świętogórskich Spotkań w Krainie Łagodności”.
PRZEŁOŻENI KONGREGACJI ŚWIĘTOGÓRSKIEJ:
- Ks. Stanisław Grudowicz (1668 – 1684)
- Ks. Melchior Dyliński (1684 – rezygnuje)
- Ks. Stanisław Sanner (1687 – 1695)
- Ks. Stanisław Majewski (1695 – 1698)
- Ks. Grzegorz Wirowicz (1698 – 1701)
- Ks. Stanisław Majewski (1701 – 1704)
- Ks. W. Turkański (1704 – 1709)
- Ks. Tomasz Zieleniewicz (1710 – 1716)
- Ks. Łukasz Golski (1716 – 1717)
- Ks. Tomasz Zieleniewicz (1718 – 1721)
- Ks. Ferdynand Zdzieszulski (1721 – 1723)
- Ks. Michał Żaliński (1724)
- Ks. Mikołaj Gwarecki (1724 – 1727)
- Ks. Michał Żaliński (1727 – 1728)
- Ks. Jan Ziembiński (1728 – 1740)
- Ks. Paweł Waniszewski (1740 – 1743)
- Ks. Jan Ziembiński (1743 – 1745)
- Ks. Michał Ładyński (1745 – 1748)
- Ks. Wojciech Szalczewski (1748 – 1751)
- Ks. Karol Piotr Behm (1751 – 1754)
- Ks. Michał Ładyński (1754 – 1755)
- Ks. Józef Prażmowski (1755 – 1782)
- Ks. Mateusz Kasperski (1782 – 1785)
- Ks. Tomasz Ostrowski (1785 – 1792)
- Ks. Jakub Ostrowski (1792 – 1797)
- Ks. Krzysztof Kwadyński (1797 – 1800)
- Ks. Kasper Szpetkowski (1800 – 1827)
- Ks. Kasper Dominikowski (1827 – 1839)
- Ks. Wawrzyniec Kuśniak (1839 – 1866)
- Ks. Mateusz Pajzderski (1866 – 1869)
- Ks. Bernard Preibisz (1869 – 1876)
Kasata Kongregacji (1876 – 1919)
- Ks. Józef Witek (1919 – 1927)
- Ks. Władysław Służałek (1927 – 1945)
- Ks. Stanisław Szczerbiński (1945 – 1947)
- Ks. Władysław Służałek (1947 – 1950)
- Ks. Jan Rataj (1950 – 1952)
- Ks. Władysław Służałek (1952 – 1953)
- Ks. Jan Rataj (1953 – 1955)
- Ks. Stanisław Szczerbiński (1955 – 1958)
- Ks. Józef Jura (1958 – 1982)
- Ks. Zbigniew Starczewski (1982 – 2009)
- Ks. Marek Dudek (2009 – )
